Toepassingsgebied ROK: verschil tussen versies
Geen bewerkingssamenvatting |
Geen bewerkingssamenvatting |
||
Regel 59: | Regel 59: | ||
[[Categorie:Hoofdstukken]] | [[Categorie:Hoofdstukken]] | ||
[[Categorie:ROK]] |
Versie van 29 jun 2021 18:19
Inleiding[bewerken]
De Richtlijnen Ontwerp Kunstwerken (ROK) is een Kader binnen de Werkwijzer RWS. Het is een verzameling van generieke eisen waaraan het ontwerp
en de uitvoering van een nieuw te bouwen kunstwerk moet voldoen. De ROK geldt ook voor nieuwe onderdelen van bestaande kunstwerken, wanneer deze onderdelen worden vervangen, of voor verbredingen wanneer kunstwerken worden uitgebreid.
Het ontwerpen van kunstwerken is een creatief proces dat in alle vrijheid plaats moet vinden. Het product wat hierbij ontstaat, moet echter wel betrouwbaar, duurzaam en functioneel zijn. Om dit aan te tonen zijn eisen en randvoorwaarden nodig. Het overgrote deel van deze eisen is opgenomen in de Eurocodes met bijbehorende Nationale Bijlagen. In aanvulling hierop heeft RWS nog een aantal specifieke eisen, omdat de Eurocode eisen niet streng genoeg zijn, of omdat ze niet voorkomen in de Eurocodes en Nationale Bijlagen. Ook bieden de Eurocodes en Nationale Bijlagen soms keuzemogelijkheden die via deze ROK worden ingevuld.
De ROK beoogd alle richtlijnen te omvatten voor de kunstwerkcategorieën die in paragrafen 1.4 en 1.5 zijn gedefinieerd. Voor de ordening van de eisen is de structuur van de Eurocode gevolgd.
De Eurocodes met Nationale Bijlagen bevatten de eisen voor Constructieve Veiligheid en Duurzaamheid. Er zijn geen Eurocodedelen beschikbaar voor de kunstwerkcategorieën tunnels, natte kunstwerken, beweegbare bruggen, geluidsschermen en verkeerskundige draagconstructies. Hoewel veel van de constructie-onderdelen van deze kunstwerken berekend kunnen worden met de Eurocodes, zijn er specifieke grondslagen, belastingen en materiaaleisen nodig om betrouwbare kunstwerken te realiseren. Hierin is voorzien door in de ROK specifieke eisen op te nemen per categorie.
Voor het ontwerp van nieuw te bouwen kunstwerken zijn ook de Europese uitvoeringsnormen van belang. Deze zijn genoemd bij de aanvullingen op Eurocode 2 “Betonconstructies”, Eurocode 3 “Staalconstructies” en Eurocode 7 “Geotechnisch Ontwerp”.
In deze ROK zijn als aanvulling op de Eurocodes ook andere richtlijnen genoemd, zoals CUR-rapporten, CROW-richtlijnen, en dergelijke en eigen RWS-richtlijnen. De RWS-richtlijnen zijn in het laatste hoofdstuk genoemd. Deze richtlijnen moeten worden toegepast bij het ontwerpen van kunstwerken, maar gaan over andere zaken dan de constructieve veiligheid en de duurzaamheid van de hoofddraagconstructie. Omdat het voor het ontwerpproces nuttig is, bevat de ROK soms ook handreikingen en Best Practices.
In de ROK gaat het over het ontwerp van de kunstwerken, met eventuele mechanische uitrustingen, en niet over het ontwerp van de afmetingen die vanuit functionele eisen nodig zijn. Ook het ontwerp van installaties, die toegevoegd moeten worden vanwege de functionele eisen, zijn geen onderwerp van deze ROK.
Indien een ontwerp wordt overwogen dat voldoet aan afwijkende, maar gelijkwaardige eisen, moet hiervoor, voor de start van het ontwerp, toestemming worden verkregen van de beheercommissie van de ROK. De ROK is alleen digitaal als pdf-document verkrijgbaar. Via de inhoudsopgave kan worden doorgeklikt naar het gewenste hoofdstuk.
Doelstelling[bewerken]
Met de ROK wil Rijkswaterstaat, als deskundig opdrachtgever, eenduidige richtlijnen aangeven voor het ontwerpen van al zijn nieuw te bouwen kunstwerken.
Wijzigingenbeheer[bewerken]
De gebruikers van de ROK kunnen vragen of wijzigingsvoorstellen over de ROK insturen naar rok-info@rws.nl. Opgemerkt wordt dat dit e-mailadres niet is bedoeld voor algemene vragen over de Eurocodes en Nationale Bijlagen.
Wijzigingen van de ROK worden uitgebracht in de vorm van wijzigingsbladen of van een nieuwe versie. Deze wijzigingen worden door de beheercommissie van de ROK vastgesteld. In een nieuwe versie van de ROK zullen de gewijzigde of nieuwe teksten ten opzichte van de vorige versie als blauwe tekst worden weergegeven.
Definitie kunstwerkcategorieën[bewerken]
De Eurocodes onderscheiden drie categorieën:
- Gebouwen
- Bruggen
- Overige constructies
Veel typen kunstwerken van RWS worden niet genoemd in de Eurocodes. In de ROK
zijn daarom de volgende 6 categorieën benoemd:
- Bruggen
- Tunnels
- Natte kunstwerken
- Beweegbare bruggen
- Geluidsschermen
- Verkeerskundige draagconstructies
De categorieën Gebouwen en Overige constructies worden niet beschouwd als ‘kunstwerken van RWS’ en komen daarom niet voor in de ROK.
De algemene definities van de categorieën zijn opgenomen in tabel 1-1. In de praktijk kunnen ook mengvormen van categorieën voorkomen. In dat geval moet het kunstwerk ten behoeve van het ontwerp gesplitst worden en zijn voor de verschillende kunstwerkdelen de corresponderende ROK-bepalingen van toepassing. Bijvoorbeeld in het geval dat een tunneldak door verkeer wordt belast, moeten voor het betreffende gedeelte de regels voor bruggen worden gehanteerd.
Tabel 1-1: Definities van ROK-categorieën
ROK categorie | Algemene definitie |
---|---|
Beweegbare brug | Civiel-bouwkundige constructie die onderdeel is van een weg bij een kruising met een waterweg, waarbij een deel van de constructie kan worden opengesteld voor passage van scheepvaart. De Beweegbare Brug is het deel van de overbrugging dat kan worden opengesteld voor passage van scheepvaart, inclusief de bijbehorende mechanische uitrusting. De rest van het object behoort tot een andere categorie (Brug of Nat Kunstwerk). |
Brug | Civiel-bouwkundige constructie die onderdeel is van een weg bij kruising met een andere weg, spoorweg, waterweg of een terreinverdieping. |
Geluidsscherm | Civiel-bouwkundige constructie die onderdeel is van een weg met als doel de omgeving af te schermen tegen negatieve effecten van het gebruik van de weg. |
Nat kunstwerk | Civiel-bouwkundige constructie die onderdeel is van een vaarweg of waterweg met als doel regulering van de waterstanden, passage van schepen, hoogwaterbescherming, kruising van waterwegen of afvoer van water. |
Tunnel | Civiel-bouwkundige constructie die onderdeel is van een weg bij kruising met een andere weg, spoorweg, waterweg of een terreinverdieping, waarbij grond en/of (grond)water moet worden gekeerd en/of een overdekt gedeelte van meer dan 80 m ontstaat voor de onderdoorgaande weg. N.B. deze definitie wijkt af van de definitie van tunnels in de Nederlandse Tunnelwet. Hierin is een tunnel pas een tunnel als de lengte langer is dan 250 meter. Met betrekking tot deze tunnels stelt de Tunnelwet enige bepalingen die mogelijk afwijken van de ROK. |
Verkeerskundige draagconstructie | Civiel-bouwkundige constructie voor het dragen van verkeersinformatiepanelen en/of –beseining. RWS verstaat onder Verkeerskundige draagconstructie specifiek portalen (signalering, combi of DRIP), uithouders en ophangconstructies. Zie ook specificatie in WWRWS #5706 |
Kunstwerksoorten en –benamingen[bewerken]
Kunstwerken van RWS hebben diverse benamingen. Soms zijn er verschillende benamingen voor hetzelfde type kunstwerk. In tabel 1-2 is aangegeven in welke categorie de verschillende kunstwerken moeten worden ingedeeld.
Tabel 1-2: Indeling van kunstwerken in ROK categorieën
Kunstwerknaam | Algemene definitie | ROK Categorie |
---|---|---|
Aanbrug | Brugdeel dat aansluit op de hoofdoverspanning. | Brug |
Boogbrug | Zie ook onder kunstwerknaam “Brug”. Brug waarbij de hoofddraagconstructie bestaat uit een belaste boog waarop het brugdek steunt door middel van kolommen, of waarbij het brugdek aan de boog is opgehangen door middel van hangers of trekstangen. | Brug |
Brug (vast) | Kunstwerk over een waterweg, watergang of waterloop, bestaande uit een brugdek gesteund door pijlers en/of landhoofden. | Brug |
Duiker(brug) | Kunstwerk voor de waterhuishouding, bestaande uit een kokervormige constructie aangebracht onder een weg of spoorweg of in een dam. | Brug |
Ecoduct | Wildwissel in de vorm van een viaduct voor passages van dieren over een weg of spoorweg. | Brug |
Fly-over | Kunstwerk in de vorm van een viaduct dat deel uitmaakt van een verkeersbaan en waarmee een verkeerstroom over twee of meer ongelijkvloerse verkeersstromen wordt geleid. | Brug |
Hangbrug | Zie ook onder kunstwerknaam “Brug”. Brug waarvan het brugdek door kabels of staven is opgehangen aan een of meer draagkabels. | Brug |
Overkluizing | In de grond of aardebaan aangebrachte plaatconstructie ter bescherming van leidingen. | Brug |
Tuibrug | Zie ook onder kunstwerknaam “Brug”. Brug die wordt gedragen door een aantal tuien. | Brug |
Vakwerkbrug | Zie ook onder kunstwerknaam “Brug”. Brug waarvan de hoofddraagconstructie is opgebouwd als een vakwerkligger. | Brug |
Viaduct | Kunstwerk over een weg, spoorweg of terreinverdieping, bestaande uit een dek gesteund door pijlers en landhoofden. | Brug |
Kunstwerknaam | Algemene definitie | ROK Categorie |
---|---|---|
(Half) verdiepte ligging | Weg onder maaiveldniveau (o.a. bakconstructie, folieconstructies, weg tussen keerwanden of damwanden, etc.). | Tunnel |
Afzinktunnel | Tunnel bestaande uit geprefabriceerde elementen, die in drijvende toestand worden verplaatst en in een vooraf gebaggerde sleuf worden afgezonken. | Tunnel |
Aquaduct | Kunstwerk waarmee een watergang door een bakvormige constructie over een weg, een spoorweg, een andere watergang, een leiding of een terrein wordt geleid. | Tunnel |
Boortunnel | Ondergrondse tunnel die wordt samengesteld achter een boorinstallatie waarmee de grond aan de kop van de installatie wordt verwijderd. | Tunnel |
Ecotunnel | Wildwissel in de vorm van een tunnel voor passages van dieren onder een weg of spoorweg. | Tunnel |
Fietstunnel | Tunnel voor passage van fietsers onder een weg of spoorweg. Passage ligt onder (grond)waterniveau. | Tunnel |
Folieconstructie | Een folieconstructie is een kunstwerk waarbij in een ontgraving door middel van een folie een kunstmatige bodemafsluiting wordt gerealiseerd, die ten behoeve van de blijvende situatie in overeenstemming met de evenwichtstoestand wordt aangeaard. De folie is hierin een dun, membraanvormig vloeistofdicht constructie-element. Het begrip membraanvormig wil zeggen, dat de folie zich in twee dimensies uitstrekt en geen noemenswaardige buigstijfheid bezit. | Tunnel |
Onderdoorgang | Kruising van (spoor)wegen waarbij de onderdoorgaande (spoor)weg ligt onder maaiveldniveau. | Tunnel |
Open tunnelbak | Open bakconstructie welke onder maaiveld ligt. | Tunnel |
Trektunnel | Tunnel die buiten het werk wordt samengesteld en door het uitoefenen van duw- of trekkrachten op zijn plaats wordt gebracht. De trektunnel ligt boven (grond-)waterniveau. | Tunnel |
Tunnel (algemeen) | Kokervormig kunstwerk onder een of meer wegen, spoorwegen, waterwegen en/of andere hindernissen, als ondergrondse doorgang voor verkeer, leidingen of dieren. | Tunnel |
Veetunnel | Tunnel voor passage van vee onder een weg of spoorweg. Passage ligt onder (grond)waterniveau. | Tunnel |
Wildtunnel / Faunatunnel / Veetunnel / Fietstunnel | Tunnel voor passages van kleine dieren, vee of fietsers onder een weg of spoorweg. Passage ligt boven (grond-)waterniveau. | Tunnel |
Kunstwerknaam | Algemene definitie | ROK Categorie |
---|---|---|
Gemaal | Kunstwerk of installatie dat water transporteert door verpomping of op te schroeven. | Nat kunstwerk |
Haven | Natuurlijke of aangelegde veilige ligplaats voor schepen die beschutting biedt tegen wind en golven. | Nat kunstwerk |
Kade | Afscheiding van land en water met als doel bescherming van de oever, door middel van bijvoorbeeld beschoeiing, metselwerk of beton. Een kade kan daarnaast ook de functie hebben om schepen aan te leggen. | Nat kunstwerk |
Riolering | Stelsel van constructies en installaties bestemd voor de inzameling, het transport en de tijdelijke berging van afval/hemelwater. | Nat kunstwerk |
Schutsluis | Kunstwerk met een beweegbare waterkering, dat de verbinding vormt tussen twee waterwegen. | Nat kunstwerk |
Sifon | Duiker die een ander water kruist, waarbij de bovenkant van de duiker onder de kruisende waterbodem ligt. | Nat kunstwerk |
Spuisluis | Uitwateringssluis om een overvloed aan water op het binnenwater gereguleerd naar een lager gelegen buitenwater te laten afvloeien. Tevens dient de spuisluis voor het keren van buitenwater. | Nat kunstwerk |
Stormvloedkering | Waterbouwkundige constructie die verhindert dat water bij stormvloed of springtij de monding van een rivier instroomt en stroomopwaarts tot overstromingen leidt. | Nat kunstwerk |
Stuw | Vaste of beweegbare waterkering voor het stuwen van water tot een gewenst peil. | Nat kunstwerk |
Waterregulerings-werk | Vaste overlaat of inlaat die voorziet in een vrije afvoer of aanvoer van water wanneer een bepaald peil wordt bereikt. | Nat kunstwerk |
Kunstwerknaam | Algemene definitie | ROK Categorie |
---|---|---|
Aanleginrichting | Het gedeelte van een aanleginrichting dat als brug wordt gebruikt, moet als beweegbare brug worden beschouwd. De rest valt onder de categorie Nat kunstwerk. | Beweegbare brug |
Basculebrug | Zie ook onder “Beweegbare brug”. Beweegbare brug waarbij val en staartstuk in elkaars verlengde liggen en het geheel draait om een vaste horizontale as. | Beweegbare brug |
Brug (beweegbaar) | Zie ook onder kunstwerknaam “Brug”. Gedeelte van een brug dat voor het kruisende verkeer geopend kan worden inclusief de daarvoor benodigde bewegingswerken. | Beweegbare brug |
Draaibrug | Zie ook onder “Beweegbare brug”. Om een verticale as draaibare brug. | Beweegbare brug |
Hefbrug | Zie ook onder “Beweegbare brug”. Beweegbare brug waarbij een brugdeel rechtstandig verticaal langs heftorens wordt bewogen. | Beweegbare brug |
Ophaalbrug | Zie ook onder “Beweegbare brug”. Beweegbare brug waarbij het val over de volle breedte draaiend om horizontale assen opengaat met behulp van de balans met contragewicht, die is opgelegd op de hameistijlen of hameipoort en met het val is verbonden door hangstaven. | Beweegbare brug |
Kunstwerknaam | Algemene definitie | ROK Categorie |
---|---|---|
Fijnstofscherm | Scherm langs wegen om de luchtkwaliteit van de omgeving te verbeteren. | Geluidsscherm |
Geluidsscherm (algemeen) | Scherm langs wegen om het verkeerslawaai voor de omgeving te verminderen. | Geluidsscherm |
Luchtscherm | Scherm langs wegen om de luchtkwaliteit van de omgeving te verbeteren. | Geluidsscherm |
Veiligheidsscherm | Scherm op kunstwerk voor de veiligheid van het onderdoorgaande verkeer (stenengooiers). | Geluidsscherm |
Kunstwerknaam | Algemene definitie | ROK Categorie |
---|---|---|
Portaal | Een kolom (staander) in elke berm, met daarop of daartussen een ligger. | Verkeerskundige draagconstructie |
Uithouder | Een constructie waarbij een kolom (staander) in de berm is geplaatst, waaraan één of 2 armen zijn bevestigd. De arm is samengesteld uit profielen. De arm wordt ook wel uitlegger genoemd. | Verkeerskundige draagconstructie |
Deze pagina is voor het laatst bewerkt op 29 jun 2021 om 18:19.